Τα Σαρακοστιανά. Η πορεία από τα Κούλουμα μέχρι και την Κυριακή του Πάσχα

Από την Ελένη Κουμαντάνου

Νηστεία της σαρακοστής

Είναι μία από τις σημαντικότερες περιόδους εκκλησιαστικής και λαογραφικής παράδοσης. Η σημαντικότερη μεγαλύτερη χρονικά απ’ όλες τις περιόδους νηστείας ορθόδοξης εκκλησίας.

Τεσσαρακοστή

Η διάρκειά της είναι 48 ημέρες, από την Καθαρά Δευτέρα έως και το Μεγάλο Σάββατο. Σε όλη αυτήν την περίοδο χρησιμοποιούμε αλμυρούς και γλυκούς συνδυασμούς τροφών, παντρεύοντας την παραδοσιακή κουζίνα και τη μεσογειακή διατροφή.

Η κυρά Σαρακοστή

Είναι μια γυναικεία φιγούρα από νεκρή ζύμη με 7 πόδια, δίχως στόμα και μάτια κλειστά.


Χωρίς στόμα, για να μην τρώει και για να μη λέει περιττά λόγια και με κλειστά μάτια για να μη βλέπει παρά μόνο τα εσωτερικά της ψυχής, ενώ τα χέρια είναι σταυρωμένα σε στάση προσευχής.

Τα 7 πόδια συμβολίζουν τα Σάββατα που διανύουμε. Δηλαδή πόδι και εβδομάδα. Μ’ αυτόν τον τρόπο, μετριούνται οι εβδομάδες μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο όπου είναι και το τελευταίο πόδι.

Νεκρή ζύμη είναι μια ζύμη που δημιουργούμε δίχως διογκωτικά υλικά παρά μόνο με αλεύρι, νερό, ζάχαρη και αλάτι. Είναι μια ζύμη η οποία είναι σε αδράνεια και όπως ζυμώνεται και ψήνεται έτσι παραμένει το σχήμα της και η οποία δε τρώγεται.

Κούλουμα

Είναι ένα παραδοσιακό λαϊκό πανηγύρι. Πρόκειται για μια παράδοση των ημερών του τόπου μας που σημαίνει στα Λατινικά culumus και σημαίνει αφθονία-τελείωμα, δηλαδή κατανάλωση σε αφθονία νηστίσιμων εδεσμάτων, σηματοδοτώντας παράλληλα και το τελείωμα της αποκριάς. Άρα, πρόκειται για τη λήξη αποκριάς και η έναρξη της νηστείας.

Με τα κούλουμα έχουμε κάποια έθιμα ανά τόπο όπως είναι:

Ο αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι. Πρόκεται για ένα «πρωτότυπο» αποκριάτικο έθιμο στο οποίο οι συμμετέχοντας «οπλίζονται» με αλεύρι και φούμο και η πόλη μετατρέπεται σε «εμπόλεμη ζώνη». Μικροί και μεγάλοι ξεκινούν από την «καρδιά» της πόλης και καταλήγουν στο λιμάνι παίζοντας αλευροπόλεμο . Ένα σύννεφο καπνού καλύπτει την πόλη, όπου ξεχωρίζουν μόνο οι πολύχρωμες φιγούρες των συμμετεχόντων οι οποίοι αργότερα, ανάβουν φωτιές και χορεύουν. Μάλιστα, τα πρώτα χρόνια έβαφαν το πρόσωπό τους με κάρβουνο και φορούσαν στη ζώνη μεγάλες κουδούνες.

Ο βλάχικος γάμος στη Θήβα. Είναι ένα έθιμο που φθάνει στις μέρες μας περίπου από το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. Οι Βλάχοι, δηλαδή οι τσοπάνηδες από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν τότε την άγονη γη τους και βρήκαν γόνιμο έδαφος νοτιότερα. Το θέαμα είναι έξοχο, η γαμήλια πομπή πολύχρωμη, η μουσική που τη συνοδεύει (πίπιζες, νταούλια κ.ά.) εξαιρετικά ζωντανή.

Του Κουτρούλη ο γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας. Πρόκειται για την αναβίωση ενός πραγματικού γάμου που άφησε εποχή κατά τον 14ο αιώνα και συντελείται κάθε Καθαροδευτέρα με έντονη σατυρική διάθεση και πειράγματα για τη νύφη.

Το μπουρανί στον Τύρναβο. «Μπουρανί» είναι μία χορτόσουπα δίχως λάδι, γύρω από την προετοιμασία της οποίας στήνεται ολόκληρο το σκηνικό του παιχνιδιού με φαλλικά σύμβολα και τολμηρά πειράγματα από τους μπουρανίδες.

Σε όποιον τόπο και αν βρίσκεστε, σας ευχόμαστε Καλές Γιορτές!

https://toperiodikomou.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ