Όμορφο και δύσκολο το ταξίδι της ζωής.. Άλλοτε, σου χαρίζει τα πάντα και άλλοτε σου παίρνει τα πάντα, δίχως καν να προλάβεις να συνειδητοποιήσεις. Φτάνει ένα λεπτό για να νιώσεις ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος ή για να ηττηθείς, να γονατίσεις, να κλάψεις. Κάπως έτσι μαθαίνουμε όλοι μας πως “μεγαλώνω” σημαίνει διανύω μια πορεία σημαδεμένη από άγχη, αγωνίες, πένθη, απώλειες, μυθοποιήσεις, απομυθοποιήσεις, που όμως εξασφαλίζουν την εξέλιξη της ίδιας της ζωής. Τα χρόνια που προστίθενται έρχονται να καταρρίψουν κάθε ουτοπία και να μας διδάξουν πως οι ουτοπίες κοστίζουν. Αν σκεφτούμε, όμως, ο πόνος αυτός είναι η πιστοποίηση της ζωής. Η έλλειψη, η απώλεια, η απουσία είναι η κινητήρια δύναμη της ζωής, η δύναμη που μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια σειρά μεταμορφώσεων. Για να ξεδιπλωθεί η ζωή, η δημιουργία, η επινόηση, χρειάζεται κάτι να λείπει, κάτι να πονά.
Τι σημαίνει, όμως, μια απώλεια; Τι σημαίνει να χάνεις, για παράδειγμα, ένα γονιό, μια αγάπη, μια πατρίδα, μια δουλειά, ένα ιδανικό, ένα τρόπο του να αισθάνεσαι, έναν έρωτα που δεν έζησες παρά μόνο μέσα στο μυαλό σου, αλλά ακόμα κι εκεί όταν τελειώνει θλίβεσαι..; Κάθε έκφανση της απώλειας στη ζωή, μας καλεί να αναγνωρίσουμε την ευθραυστότητά μας και αυτό πονάει. Κάθε απώλεια και ένας σταθμός που αναπόφευκτα θα συναντήσουμε στο ταξίδι μας και σε κάθε έναν από αυτούς θα αφήσουμε ένα κομμάτι του εαυτού και της καρδιάς μας. Κάθε απώλεια και ένας δρόμος που καλούμαστε να βαδίσουμε μόνοι, αρχικά αρνούμενοι να την αναγνωρίσουμε, νιώθοντας θυμό για όσα είχαμε και χάσαμε ή δεν προλάβαμε να ζήσουμε, πέφτοντας σε μια απέραντη θλίψη και καταλήγοντας να διαπραγματευόμαστε τις αντοχές μας, τις αντιλήψεις μας, τα συναισθήματά μας, τους φόβους μας, τα νέα δεδομένα της ζωής μας από ‘δω και στο εξής. Από τα δυσκολότερα μαθήματα ζωής, που αποκρυπτογραφώντας το αίνιγμα τους και συνάμα το δικό μας, μας ανοίγουν τα μάτια εντέλει μπροστά στη ζωή χαρίζοντάς μας ωριμότητα, σοφία και δύναμη.
Όλοι οφείλουμε πολλά στις απώλειές μας. Και ποτέ καμία επιστήμη δε θα μπορέσει να πει την αλήθεια για την απώλεια, γιατί η απώλεια είναι εκείνη που κατέχει την αλήθεια! Μόνο εκεί βαθιά μέσα στα άδυτα του ψυχικού πόνου, υπάρχουν και κρύβονται κοιτάσματα της προσωπικής μας αλήθειας. Υπάρχουν ήρωες και ιστορίες μέσα από τις οποίες μπορούμε να συναντήσουμε ξανά τον εαυτό μας. Είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το υλικό μιας αφήγησης, μιας ιστορίας, ίσως και από το υλικό πολλών ιστοριών που έχουν όμως ένα κοινό παρονομαστή, την απώλεια. Ο καθένας μας έχει ζήσει μια δική του ιστορία. Είμαστε οι ιστορίες των απωλειών μας. Πόσες φορές έχουμε ξεχειλίσει από αυτό που μόνο εμείς νιώθουμε, αυτό που θέλουμε να πούμε και αυτό δε στριμώχνεται, δε χωράει ανάμεσα στα λόγια, δε μπορούμε να το χωρέσουμε. Αυτό το άρρητο, αυτό που δε μπορεί να ειπωθεί, αποτελεί και τη μεγαλειώδη αξία αυτού του δύσβατου δρόμου που πονάει χαράσσοντας μας αμετάκλητα. Η συνείδηση ακόμα κι αν ίσως το διαισθάνεται δε μπορεί να το αποδώσει. Αυτή η μεγαλειώδη αξία του ανέκφραστου είναι που μας μεταμορφώνει σε δυνάμει δημιουργούς ζωής, χαράς και έργου.
Η απώλεια θα φαντάζει εις τα βάθη των αιώνων ως το γοητευτικότερο μυστήριο της ανθρώπινης και εύθραυστης φύσης μας. Και δεν θα πάψει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, το οποίο αν αρνηθούμε η ίδια η ζωή μας λιγοστεύει.. Σ’ αυτή τη ζωή, ας αποδεχτούμε πως είμαστε καταδικασμένοι να μετράμε απώλειες από αυτή τη ζωή. Στο ταξίδι μας θα μας συνοδεύουν πάντα θύμησες και εικόνες λες κι έμειναν ακίνητες στο χρόνο, προσκαλώντας μας να επιστρέψουμε εκεί με μια ακατάπαυστη νοσταλγία. Στα βήματά μας θα προσμένουμε πάντα να επιστρέψουν στιγμές και άνθρωποι που παρήλθαν, για να νιώσουμε ξανά την ευτυχία που ενστάλαξαν στην καρδιά μας. Μετά την απώλεια αναζητάμε τον εαυτό μας, όπως τον βιώσαμε μέσα από την πραγματικότητά της. Καθετί που αγγίζουμε, μας αφήνει μετέωρους στην οδύνη, γιατί κάθε τι που πάμε να αγγίξουμε και συγκρίνεται μαζί του, δεν μπορεί να μας αγγίξει.
Τώρα καλούμαστε να αλλάξουμε. Βίαια χάνονται οι βεβαιότητες όλες αυτές που χρόνια τώρα μας αγκάλιαζαν. Η ζωή μας ζητά να επαναδιαπραγματευθούμε τη σχέση μας με την απώλεια. Και υπάρχει μέσα μας μια ορμή, που μας καλεί να αναδιαμορφώσουμε αυτή την οδύνη σε ζωή. Και αυτή η ορμή είναι η αίσθηση πως κανένας πόνος και κανένα σκοτάδι δεν είναι συμπαγές. Υπάρχουν χαραμάδες φωτός. Υπάρχουν άνθρωποι που μας χρειάζονται, μας αγαπούν, υπάρχουν πτυχές της ζωής που δεν έχουμε εξερευνήσει, υπάρχουν ακόμη ταξίδια που το εισιτήριό τους βρίσκεται στην αναμονή της δικής μας επικύρωσης. Το στοίχημα, λοιπόν, με τον εαυτό μας είναι να βάλουμε την κάθε απώλεια στην υπηρεσία της ζωής, της επινόησης, της ελπίδας και της ανατροπής, νιώθοντας ευγνώμονες για όσα μπορεί να είχαμε και χάσαμε, καθώς χάρις σε αυτά χτίσαμε το σημερινό δικό μας «είναι».
**Η απώλεια σου μου δίδαξε τη ζωή, και καλύτερο μάθημα δεν μπορούσες να μου δώσεις. Αυτό μαζί με το σ’ αγαπώ που πρέπει να λέμε κάθε που το νιώθουμε.
Θεοδώρα- Νικολέτα Λωρίτη
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια
